Wanneer de paarden in het voorjaar onbeperkt gras kunnen eten, lopen ze een risico om ziektes zoals koliek of hoefbevangenheid te krijgen. Ook hebben paarden een grotere kans om in korte tijd veel aan te komen. Weidegang opbouwen in het voorjaar is daarom erg belangrijk om verschillende problemen te voorkomen.

Problemen door voorjaarsgras

Tijdens de wintermaanden raakt het maag- darmstelsel van het paard ingesteld op droog ruwvoer. Gedroogd ruwvoer bevat veel minder vocht dan vers gras. Het drogestofgehalte (vezelgehalte) van ruwvoer is ca. 80%, terwijl het van gras maar ca. 14% is. Een paard eet bij gras dus voornamelijk water. Gras eten kan daardoor ervoor zorgen dat de ontlasting dunner wordt, maar het paard kan ook koliek krijgen. De bacteriën in de blinde en dikke darm raken van streek door een plotselinge rantsoen verandering, maar ook kan er koliek optreden doordat de paardenmaag grote hoeveelheden gulzig opgegeten gras niet kan verwerken. Dit gebeurt voornamelijk wanneer paarden te lang op het land worden gezet zonder de weidegang op te bouwen, weidegang opbouwen in het voorjaar is daarom erg belangrijk.

Fructaan de grote boosdoener

In het voorjaar is het fructaangehalte in het gras het hoogst. Dit is veelal de boosdoener van hoefbevangenheid. Daarnaast verschilt het fructaangehalte per grassoort. Het veel gebruikte Engelse raaigras bevat meer fructaan dan de meeste andere grassoorten. Fructaan wordt door het gras geproduceerd en functioneert als brandstof zodat er nieuw blad kan worden ontwikkeld.

De hoeveelheid fructaan in het gras is niet alleen afhankelijk van de soort plant maar ook van het seizoen, het weertype en de bemesting. Fructaan beschermt de plant tegen vorst. De aanmaak van fructaan gaat dag en nacht door als de temperatuur onder de 5 graden is. Ook als de zon schijnt wordt er fructaan in de plant aangemaakt.

Fructaan wordt pas verwerkt door de plant als het warm genoeg is. Boven de 5 graden is de verwerking van fructaan minimaal. Pas bij 15 graden wordt er een redelijke hoeveel fructaan verwerkt en daalt het aandeel fructaan in het gras snel. Na een koude nacht is het zeer raadzaam om ’s ochtends geen weidegang aan te bieden. Hierdoor krijgt het gras de mogelijkheid om het grootste deel van de opgeslagen fructaan te verwerken.

Het bemesten van paarden grasland

De bemesting van de paardenweide is van grote invloed op de kwaliteit van het gras. Met bemesting wordt niet alleen de groei van het gras gestimuleerd, ook resulteert het bemesten in een sterkere graszode en worden mineralen aangevuld. Een goed onderhouden paardenweide die is voorzien van lichte bemesting heeft minder kans op extreme fructaanpieken. Gras groeit alleen door middel van vier factoren: licht, water, voeding en warmte. Bij onvoldoende warmte wordt het fructaan eerst als reserves opgeslagen in de plant. Pas als de temperatuur stijgt worden deze reserves benut. Ook bij onvoldoende voeding is dit het geval. De juiste bemesting is daarom van essentieel belang.

Opbouwen van de weidegang

Weidegang opbouwen in het voorjaar voorkomt ongemakken door het voorjaarsgras. We geven enkele tips hoe weidegang op te bouwen:

1. Zet je paarden met de eerste zonnige dag niet meteen een hele dag op de weide, maar begin met korte periodes. Begin met één tot twee uurtjes per dag. Het verschilt per paard hoelang de overgang duurt.
2. Een groot weiland kun je opdelen in meerdere percelen, zo wordt elk perceel kaalgegraasd en voorkom je ook dat het paard zich vol eet.
3. Pas eventueel strookbegrazing toe. Geef het paard iedere dag enkele meters nieuwe weide met vers gras erbij en sluit ook een deel weer af zodat het gras zich weer kan herstellen.
4. Om te voorkomen dat het paard diarree krijgt, is het verstandig hooi te geven voordat de paarden de weide op gaan. Het effect van hooi bijvoeren is de fermentatie te vertragen en dus de mest dikker te laten worden. Het hooi zorgt er ook voor dat het paard iets minder honger heeft en de grasopname daarna dus iets langzamer gaat.
5. Laat het gras niet te kort afgrazen en geef de grasmat voldoende tijd om te herstellen. Het zeer korte gras krijgt door de schrikreactie een extra fructaanboost om snel te herstellen waardoor het paard na opname van dit gras nog meer fructaan binnen krijgt.
6. Naast het aanbieden van hooi, kan de krachtvoergift in de ochtend ook (deels) vervangen worden door Hartog Lucerne mix. Lucerne mix bevat veel structuur en vertraagt de darmpassage van het gras. Tevens bevat Lucerne mix een uiterst laag suiker- en zetmeelgehalte en voldoende mineralen om een krachtvoergift te vervangen.

Bij de overgang weer terug naar stal zijn er ook een aantal dingen zeer belangrijk, lees meer hierover bij: Overgang weide naar stal.